نام به فارسی  :  عناب

نام به انگلیسی: Jujube

نام علمی: Ziziphus zizyphus

تاریخچه

عُنّاب (نام علمی: Ziziphus zizyphus) درختچه‌ای است متوسط که ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز می‌رسد.

عناب بومی مناطق گرمسیر و خشک بوده و برگ‌های کوچک سبزرنگ، بدون کرک و تخم‌مرغی شکل آن در زمستان می‌ریزد.

میوهٔ عناب که دارای خواص دارویی بسیار زیادی می‌باشد در ابتدا سبز و گرد بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز و زیتونی شکل درآمده و چروک می‌خورد.

عُناب را «خرمای قرمز» و «خرمای چینی» نیز می‌نامند.

خراسان جنوبی قطب تولید عناب کشور ایران می‌باشد.

در بریتانیا عناب را به صورت خشک‌شده یا به صورت آب‌نبات‌های طعم‌دار همراه با چای عصر میل می‌نمایند. در کره، چین و تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار می‌دهند.

در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده می‌شود و در آفریقا از آن کیک درست می‌کنند.

عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده می‌شود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده‌ استفاده می‌نمایند .

 

محل رویش و پرورش گیاه

با توجه به کشت گستردهٔ عناب، رویشگاه اصلی این درخت به درستی مشخص نیست. ولی چنین تصور می‌شود که خاستگاه طبیعی آن باید در آسیای جنوبی مابین لبنان،جنوب غرب افغانستان، شمال هندوستان، شبه جزیره کره و جنوب و مرکز چین بوده باشد.

ایران دارای رتبه سوم جهانی از نظر سطح زیر کشت و تولید عناب است.

بررسی سوابق تاریخی خراسان جنوبی نشان می‌دهد گذشتگان این مرز و بوم کاشت و مراقبت از درخت را یک ضرورت برای بقای خود دانسته و امروزه درختان کهنسال متعددی در این استان به یادگار مانده‌است که در میان آن‌ها درختان عناب با نزدیک به ۴۰۰ سال سن هم مشاهده می‌شوند.

 

مهمترین خواص درمانی

عناب آرامش‌بخش و ضد بدخلقی است و در طب سنتی چین و کره از آن به عنوان دارویی که سبب:

  • کاهش اضطراب
  • تقویت کننده معده
  • تقویت کننده طحال
  • تقویت کننده سیستم گوارشی

استفاده می‌کنند.

عناب خون را تصفیه و سموم را از بدن دفع می‌کند، سبب روشنی پوست شده و از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می‌نماید.

عناب خونساز، ملین و دارای لعاب بسیار است و سینه را نرم می‌نماید.

استفاده از مغز میوه در زخم‌ها و بریدگی‌ها سبب سرعت بخشیدن به بهبود آن‌ها می‌شود. 

عناب همچنین دندان‌ها را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌سازد.

چای عناب دارای ماده ضدسرطانی ساپونینز است. این چای باعث ترمیم بافت‌های آسیب دیده و تقویت عضلات می‌شود.

از جوشانده برگ عناب برای تسکین گلودرد و از عصاره آن برای درمان گلودرد استفاده می‌شود.

به خاطر سپرده شود که عناب باعث ازدیاد ویتامین k در خون می‌شود و خون را سفت می‌کند.

پس بهتر است کسانی که غلظت خون بالایی دارند از مصرف آن پرهیز نمایند.

همچنین در طب اسلامی به علت پاکسازی خون باعث از بین رفتن جوش صورت می شود.

این میوه منبع خوبی از ویتامین C و حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای مواد معدنی است. همچنین دارای:

  • پروتئین
  • کربوهیدرات و مواد معدنی
  • کلسیم
  • فسفر، آهن
  • کاروتن
  • تیامین
  • ریبوفلاوین
  • نیاسین
  • فلور

می‌باشد.در ضمن حاوی پکتین (کلسیم پکتات) به عنوان فیبر محلول، مؤثر در کاهش چربی و قند خون است.

محتوای چربی کل میوه عناب بسیار کم است.

نسبت اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی در میوه عناب بالا است.

 

طرز استفاده و حداکثر میزان استفاده روزانه و عوارض استفاده بیش از حد

روشهای مصرف :

  1. عناب خیس کرده

  2. شربت عناب

  3. خوردن میوه خشک عناب

  4. جوشانده عناب و جو

  • زیاده روی در خوردن عناب باعث كم شدن غرایز جنسی می‌شود.
  • عناب در اشخاص سرد مزاج، تولید گاز و نفخ می‌کند و این گونه افراد باید عناب را با مَویز میل نمایند.
  • عناب موجب ازدیاد ویتامین k می‌شود که در نتیجه آن خون غلیظ می‌شود . بنابراین مصرف زیاد آن برای افرادی که دچار غلظت خون هستند، توصیه نمی‌شود.
  • افرادی که از نفخ بیش از حد، انگل‌های روده‌ای و خلط بیش از حد رنج می‌برند، بهتر است قبل از مصرف عناب با پزشک مشورت کنند.
منابع
1.    https://fa.wikipedia.org

2.    https://www.hidoctor.ir

3.      https://7ganj.ir