زنجبیل

تاریخچه

ریزوم (قسمت زیرزمینی ساقه) بخشی است که معمولاً به عنوان ادویه مورد استفاده قرار می گیرد. اغلب به آن ریشه زنجبیل یا به سادگی زنجبیل گفته می شود.

زنجبیل یک گیاه خوراکی، ادویه و یا گیاه دارویی است که از شاخه کورکومین است و از ریشه گیاهان Zingiber officinale می باشد.

طبع این گیاه گرم و خشک می باشد.

در برخی متون قدیمی از آن با نام زنجفیل یا شنگویر/ژنگویر نیز یاد شده‌است تاجیکها به آن اینبیر میگویند.

در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد.

زنجبیل از زمان‌های دور به کار برده می‌شده و هنوز هم در پزشکی باستانی چین جایگاه با ارزشی دارد.

محل رویش و پرورش گیاه

زنجبیل بسیار به سرما حساس است و در برابر کم‌آبی نیز مقاومت ندارد.

زنجبیل معمولاً در جنوب هند که از باران‌های موسمی بهره می‌برد یا اقلیم‌های مشابه رشد مناسبی دارد.

امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می‌شود.

مهمترین خواص درمانی

زنجبیل دارای خواص آنتی هیستامینی است و با باز کردن راه تنفسی و تحریک ترشح مخاط به درمان انواع آلرژی تنفسی کمک می کند.

همچنین از دیرباز زنجبیل به عنوان درمان گیاهی سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده شده است.

درمان گیاهی سرفه و گلودرد

1 قاشق چایخوری آب زنجبیل و عسل برای رفع سرفه و گلو درد ناشی از سرماخوردگی مفید است و چای زنجبیل احتقان گلو و بینی را برطرف می کند.

مخلوط شنبلیله و آب زنجبیل تازه نیز به درمان آسم کمک می کند.

2. خواص زنجبیل برای معده

زنجبیل از بهترین گیاهان دارویی برای معده و گوارش است که به ترشح صفرا و تحریک هضم بهتر غذا کمک کرده و دمنوش زنجبیل ناراحتی های معده از جمله گرفتگی، سوزش سر دل، اسهال و نفخ را برطرف می کند.

اسموتی زنجبیل برای درمان دل درد:

برش های نازک یک تکه زنجبیل تازه را به همراه 1 عدد سیب و 3 تا 5 عدد هویج کوچک خرد شده داخل مخلوط کن ریخته و قبل از مصرف 1 قاشق چایخوری آب لیمو به آن اضافه کنید.

خواص زنجبیل برای زنان

3. بارداری

تحقیقات نشان داده زنجبیل حاوی ویتامین B6 است و برای درمان بیماری صبحگاهی و تهوع زنان باردار عالی است.

مصرف زنجبیل در دوران بارداری برای پیشگیری و درمان ناراحتی های شایع معده مانند نفخ و سوش سر دل مفید است.

زنجبیل به کاهش قند و کلسترول خون در زنان باردار کمک می کند و خطر بروز اختلالات مادرزادی در جنین را کاهش می دهد.

هشدار: زنان باردار از مصرف بیش از 1 گرم در روز اجتناب کرده و قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنند.

4. قاعدگی و پریود

مصرف زنجبیل در آغاز دوره قاعدگی، علائم و درد پریود را در برخی زنان کاهش می دهد. جالب است بدانید از دیرباز در طب چینی از چای زنجبیل با شکر قهوه ای برای درمان مشکلات قاعدگی و عادت ماهیانه استفاده می شده است.

تحقیقات نشان می دهد اثر زنجبیل مشابه اثر داروهای ایبوپروفن و مفنامیک اسید برای دردهای قاعدگی می باشد.

خواص زنجبیل برای مردان

5. بدنسازی

خواص ضد درد زنجبیل برای ورزشکارانی که از دردهای عضلانی بعد از تمرینات شدید رنج می برند، عالی است و مصرف منظم مکمل زنجبیل و چای گرم زنجبیل باعث کاهش التهاب و آسیب عضلانی در بدنسازان می شود.

6. التهاب بیضه

بیضه از اندام های حساس و مهم مردان است و التهاب آن می تواند درد غیر قابل تحملی در آقایان ایجاد کند، استفاده از روغن زنجبیل برای تسکین درد شدید بیضه ها و کاهش التهاب آن مفید است.

7. ناباروری و اختلال نعوظ

زنجبیل حاوی مقادیر فراوانی منگنز است که برای سلامت عصب ها ضروری بوده و برای تولید و ترشح هورمون جنسی توستوسترون برای تشکیل جنین و تولید اسپرم حیاتی می باشد.

کمبود منگنز در بدن به ناباروری و اختلالات نعوظ در مردان منجر می شود.

8. سلامت عمومی مردان

برخی بیماری ها همچون سرطان روده بزرگ در مردان بیشتر از زنان است، زنجبیل از بروز این بیماری ها و همچنین بیماری های قلبی و سرطان پروستات در مردان پیشگیری می کند.

9. ضد سرطان

مطالعات متعدد نشان می دهد زنجبیل توانایی مبارزه با سلول های سرطانی مختلف از جمله سرطان ریه، تخمدان، سینه، پروستات و سرطان روده بزرگ را دارا بوده و با دفع مواد سمی و ضایعات بدن، از موثرترین و ارزان ترین روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان به شمار می رود.

10. عوارض شیمی درمانی

به نظر می رسد مصرف مکمل های ریشه زنجبیل یا آب زنجبیل قبل از انجام شیمی درمانی برای کاهش تهوع به همراه دیگر داروهای تهوع مفید باشد.

زیرا زنجبیل دارای خاصیت ضدالتهابی بوده و حتی تهوع ماشین یا دریا را نیز کاهش می دهد.

11. درمان تهوع

زنجبیل تاثیر جادویی در درمان انواع مختلف تهوع دارد، برای درمان تهوع ناشی از سوهاضمه یا گاز معده توصیه می شود 1 گرم زنجبیل در طول روز مصرف شود.

12. کودکان

زنجبیل درمان طبیعی تهوع، سردرد و گرفتگی های معده در کودکان است و برای تقویت سیستم ایمنی بدن آن ها مفید است.

هشدار: از مصرف زنجبیل در نوزادان و کودکان کمتر از 2 سال اجتناب شود.

13. ضدالتهاب

خاصیت ضدالتهابی زنجبیل برای درمان التهاب مزمن عالی بوده و درد و ورم ناشی از التهاب را برطرف می کند. همچنین برای افرادی که ابتدای صبح احساس سفتی در بدن می کنند مفید است.

تحقیقات نشان می دهد مکمل زنجبیل با کاهش التهاب روده بزرگ از بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری می کند.

14. ضد درد و مسکن قوی:

اگر از بیماری های مفاصل همچون استئوآرتریت زانو، آرتریت روماتوئید، پوکی استخوان یا ناراحتی های عضلانی رنج می برید از زنجبیل استفاده کنید.

زنجبیل دارای خواص ضددرد و ضد التهابی است و با گنجاندن آن در رژیم غذایی نیازی به مصرف داروهای مسکن شیمیایی نخواهد بود.

اگر به درد مفاصل مبتلا هستید مقداری روغن زنجبیل به وان حمام اضافه و در آن دراز بکشید. اگر از کشیدگی عضلات رنج می برید از مخلوط زنجبیل گرم و زردچوبه استفاده کنید.

همچنین می توانید هر روز 100 میلی لیتر آب را با چند تکه زنجبیل روی حرارت گذاشته و درب آن را بگذارید تا بجوشد، بعد از 10 دقیقه از روی حرارت برداشته و به آب حمام اضافه کنید.

15. میگرن و سردرد

زنجبیل با کاهش درد و التهاب در رگ های خونی به تسکین میگرن کمک کرده و استفاده موضعی از زنجبیل رقیق شده روی پیشانی دردهای شدید میگرنی را بهبود می بخشد.

از دیگر خواص زنجبیل می توان به موارد ذیل نیز اشاره کرد :

16. دیابت

17. آلزایمر و مغز

18. خواص آنتی اکسیدانی

19. کاهش کلسترول خون

20. سلامت قلب

21. سکته مغزی

22. حفظ گرمای بدن

23. سنگ کلیه

24. روحیه بخش

25. درمان مسمومیت غذایی

26. عفونت های قارچی

27. عفونت های باکتریایی

28. کبد چرب

طرز استفاده و حداکثر میزان استفاده روزانه و عوارض استفاده بیش از حد

•  زنجبیل را می توان تازه، خشک ، پودر یا به عنوان روغن یا آب میوه استفاده کرد. گاهی به غذاهای فرآوری شده و مواد آرایشی اضافه می شود.
• از زنجبیل تازه یا پودر زنجبیل خشک می توان برای تهیه ادویه طعم دهنده انواع سوپ و سبزیجات استفاده کرد که شامل ترکیب ادویه جاتی همچون زنجبیل، پیاز، زیره، سیر، دانه های خردل، گشنیز و گوجه فرنگی است.
• از ریشه زنجبیل تازه برای تهیه انواع آب نبات، شیرینی زنجفیلی، بیسکویت و تنقلات تند مزه استفاده می شود.
• چای زنجبیل از محبوب ترین نوشیدنی ها به خصوص در کشورهای آسیایی محسوب می شود.
• شربت شیره زنجبیل نیز از ترکیب زنجبیل با سیب، آب لیمو و هویج به دست می آید.
• ریشه زنجبیل رنده شده در انواع دسر به عنوان طعم دهنده استفاده می شود.
• آب زنجبیل نیز که با استفاده از دستگاه آب میوه گیری به دست می آید. در بسیاری از غذاهای آسیایی به کار رفته یا در اسموتی سبزیجات مختلف استفاده می شود

سایر روش های مصرف زنجبیل

•   برای مصارف دارویی می توان از قرص های مکمل زنجبیل که سرشار از آنتی اکسیدان هستند استفاده کرد. البته درباره دوز مصرف حتما لازم است با پزشک مشورت شود.
• روغن زنجبیل به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرد یا می توان برای حمام گرم آرامش بخش چند قطره در آب حمام اضافه شود.
• از زنجبیل برای تهیه شربت سرفه خانگی استفاده می شود.

عوارض جانبی و مضرات زنجبیل

1. برخی افراد پس از مصرف زنجبیل دچار سوزش خفیف یا ناراحتی معده، رفلاکس اسید و اسهال می شوند.
2. زنجبیل ممکن است با آسپرین و داروهای رقیق کننده خون، فشار خون بالا و داروهای دیابت تداخل داشته باشد.
3. زنان باردار و مادران شیرده قبل از مصرف مکمل زنجبیل باید با پزشک مشورت کنند.
4. در موارد نادر ممکن است باعث بروز کهیر، سوزش دهان، تنگی نفس یا ورم شود.
5. در صورت استعمال موضعی زنجبیل ممکن است باعث بروز تحریکات پوستی شود، حتما قبل از استفاده روی بخش کوچکی از پوست تست شود.

2.  http://www.coca.ir

3.  https://www.beytoote.com

4.  https://www.chetor.com