کاسنی معمولی (نام علمی: Cichorium intybus L. به زبان ترکی: چیرتلیق) گیاهی است از راسته گل مینا (Asterales) تیره گل‌ستاره‌ای‌ها (Asteraceae) از رده کاسنی‌ها (Cichorium).
از این گیاه دو گونه کِشتی و چهار تا شش گونه وحشی موجود است. نوع وحشی آن تا یک متر و نوع پرورش یافته آن تا دو متر هم رشد می‌کند.
کاسنی انواع مختلفی دارد سه نوع آن معروف است.
کاسنی بری که به tansy شهرت دارد در ایران نمی‌روید.
کاسنی زرد که به گل قاصدک شهرت دارد و در طب قدیم ایران به نام ترخشقون نام برده‌اند در بیشتر نواحی ایران پراکندگی دارد
کاسنی معمولی.
کاسنی معمولی، یک گیاه دارویی پایا با گل‌های آبی یا ارغوانی است..
ارزش غذایی کاسنی :
کاسنی منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. از جمله‌ی آنها می‌توان به روی، منیزیم، منگنز، کلسیم، آهن، اسید فولیک و پتاسیم اشاره کرد. همچنین ویتامین A، ویتامین B6، ویتامین سی، ویتامین E و ویتامین K نیز در کاسنی یافت می‌شوند. فواید کاسنی برای بدن از همین مواد مغذی موجود در آن سرچشمه می‌گیرد.
محل رویش و پرورش گیاه
کاسنی در اصل بومی جهان قدیم است و بعداً در قاره آمریکا نیز به‌صورت گیاه خودروی کنار جاده‌ای درآمده‌است.
منشأ اصلی این گیاه اروپای مرکزی، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا است و پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف ایران به خصوص شهرستان اقلید، آذربایجان و مناطق کوهستانی خراسان دارد.
به آب و هوای خنک، آفتابی یا کمی سایه نیاز دارد و گرمای شدید تابستان را تحمل نمی‌کند.
کاسنی یک گیاه مدیترانه‌ای است که از آن برای تهیه‌ی انواع سالادها و درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شود.
کاسنی در شرایط مختلف به‌خوبی رشد می‌کند و در اروپا معمولا در کنار جاده‌ها می‌روید. با اینکه کاسنی بومی اروپاست، ولی امروزه در بسیاری از نقاط جهان ازجمله آمریکا به وفور یافت می‌شود.
برگ‌ها، جوانه‌ها و ریشه‌‌ی کاسنی فواید بسیاری دارند و در بسیاری از فرهنگ‌ها، از برگ کاسنی مانند اسفناج استفاده می‌کنند.
می‌توان با پودرکردن ریشه کاسنی از آن به‌عنوان جایگزینی برای قهوه استفاده کرد.
صدها سال است که از کاسنی به‌عنوان یک درمان گیاهی برای بیماری‌های مختلف استفاده شده و این کاربردها تا امروز نیز ادامه یافته است.
مهمترین خواص درمانی
کاسنی در طب سنتی
ابن‌سینا، پزشک بزرگ مسلمان در مورد گیاه کاسنی و خواص آن گفته است:
کاسنی بازکننده است و سموم کبد را دفع می‌کند.
کاسنی در درمان التهابات معده و پاک کردن مجاری ادراری مۆثر است.
مالیدن آب کاسنی به محل‌های خارش بدن بسیار مفید است.
غرغره آب کاسنی گلودرد و تورم مفصلی را از بین می‌برد.
اگر آب پخته کاسنی را با سکنجبین میل کنید بهترین داروی تب‌های طولانی و مداوم است.
ریشه کاسنی در باز کردن و روان شدن اخلاط بسیار مۆثر است.
ریشه کاسنی، مجاری گوارشی را پاک می‌کند و بهترین تصفیه‌کننده خون است.
ریشه کاسنی در از بین بردن ورم احشا خیلی مۆثر است.
ریشه کاسنی بهترین دارو برای آب آوردن شکم است و در نفخ و تحلیل مواد بسیار نافع است.
ریشه کاسنی برای تقویت معده، زیاد کردن ادرار و رفع درد مفاصل و یرقان مفید است و مشکلات صفراوی را بر طرف می‌کند.
کاسنی در ازدیاد نطفه موثر است و انسان را از ابتلا به قولنج محفوظ نگه می‌دارد و توان و نیروهای بدنی را تجدید می‌کند.
این گیاه در ضعف اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفید است.
قلب، کلیه و کبد را فعال و با نشاط می‌کند.
کاسنی رحم را به وظیفه طبیعی خود وا می‌دارد و برگ آن دارای مقداری ویتامین C است لذا در حفظ جوانی مۆثر است.
ریشه کاسنی در باز کردن و روان شدن اخلاط بسیار مۆثر است.
ریشه کاسنی، مجاری گوارشی را پاک می‌کند و بهترین تصفیه‌کننده خون است.
ریشه کاسنی در از بین بردن ورم احشا خیلی مۆثر است.
ریشه کاسنی بهترین دارو برای آب آوردن شکم است و در نفخ و تحلیل مواد بسیار نافع است.
ریشه کاسنی برای تقویت معده، زیاد کردن ادرار و رفع درد مفاصل و یرقان مفید است و مشکلات صفراوی را بر طرف می‌کند.
کاسنی در ازدیاد نطفه موثر است و انسان را از ابتلا به قولنج محفوظ نگه می‌دارد و توان و نیروهای بدنی را تجدید می‌کند.
این گیاه در ضعف اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفید است.
کاسنی، رحم را به وظیفه طبیعی خود وا می‌دارد و برگ آن دارای مقداری ویتامین C است لذا در حفظ جوانی مۆثر است.
طرز استفاده و حداکثر میزان استفاده روزانه و عوارض استفاده بیش از حد
طریقه مصرف عرق کاسنی :
بهترین زمان برای نوشیدن عرق کاسنی صبح ناشتا قبل از صبحانه است.
عرق کاسنی را با آب در دمای معمولی و به صورت ناشتا بنوشید تا سبب افزایش دریافت مواد مغذی از گیاه کاسنی شود.
مضرات عرق کاسنی :
علاوه برفواید عرق کاسنی، این ماده مضراتی نیز دارد.
مصرف بلندمدت فرآورده‌های کاسنی، موجب تخریب عروق شبکیه می‌شود
مصرف طولانی مدت فرآورده‌های کاسنی موجب افت فشار خون و افزایش ترشحات صفرا می‌شود
با توجه به این که مصرف فرآورده های کاسنی موجب انقباض عضلات رحمی می‌شود، مصرف بیش از حد عرق کاسنی در بارداری احتمال زایمان زودرس را تقویت می‌کند.
اگرچه می‌توان مزایای فراوانی برای کاسنی برشمرد، اما در صورت بارداری مصرف بیش از حد آن غیرمجاز است. زیرا ممکن است موجب خون‌ریزی گردد و احتمال سقط جنین غیرعمدی را افزایش دهد.
اگرچه تحقیقات در این زمینه کافی نیست اما همان تحقیقات نشان می‌دهد که در دوران شیردهی نیز مصرف بیش از حد آن ممنوع است زیرا کاسنی از طریق شیر مادر به کودک منتقل می‌شود.
مصرف بیش از حد آن باعث ترش کردن معده می شود .
کاسنی برای اشخاصی که مبتلا به سرفه هستند،مضر است .
